Dlaczego nazwę święta studenckiego w Zielonej Górze – bachanalia piszę się małą literą?
Najkrócej na to pytanie można odpowiedzieć następująco: ponieważ takie są zasady pisowni polskiej. Wielką literą piszemy dawne i silnie zakorzenione w naszej kulturze nazwy świąt, np. Boże Narodzenie, Wszystkich Świętych; natomiast małą literą pisze się nazwy obrzędów, zabaw i zwyczajów, także tych studenckich, np. bachanalia, juwenalia.
Warto dodać, że w dopełniaczu wyraz ten brzmi bachanaliów (nie: bachanalii). Wszystkim studentom Uniwersytetu Zielonogórskiego życzymy więc udanych bachanaliów!
Czy do rektora można zwracać się Jego Magnificencjo? W czasie uroczystości akademickich mówcy często rozpoczynają tak swoje przemówienia.
Jego Magnificencja mówimy o rektorze (lub Jej Magnificencja, gdy rektorem jest kobieta), ale do rektora w takich uroczystych sytuacjach zwracamy się Wasza Magnificencjo lub po prostu Magnificencjo.
Czy do prorektorów też powinniśmy zwracać się panie rektorze? A może po prostu panie profesorze?
Jeśli profesor pełni wysoką funkcję na uniwersytecie, należy zwracać się do niego, używając nazwy tej funkcji. Dodatkowo, tak jak w instytucjach rządowych tytuł premiera czy ministra należny jest wicepremierom i wiceministrom (a także osobom, które pełniły takie funkcje w przeszłości), tak i w instytucjach akademickich do prorektorów należy zwracać się panie rektorze, a do prodziekanów panie dziekanie. Polski zwyczaj nakazuje, by pomijać z kurtuazją wszystkie pod-, pro- i wice- w tytułach.
W związku ze zbliżającymi się bachanaliami dużo się mówi o wydarzeniach kulturalnych i kulturowych. Czy tych dwóch przymiotników można używać zamiennie?
Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN przymiotniki te oznaczają:
- kulturalny 1. ‘związany z kulturą, stanowiący jej składnik, przejaw’: centrum kulturalne, placówka kulturalna, wydarzenie kulturalne; 2. ‘wykształcony, obyty, dobrze wychowany, właściwy takiemu człowiekowi’: kulturalny człowiek, kulturalna jazda samochodem;
- kulturowy ‘związany z kulturą – całokształtem dorobku ludzkości’: różnice kulturowe, prądy kulturowe, krajobraz kulturowy.
Wydarzenia bachanaliowe są zatem wydarzeniami kulturalnymi, a nie kulturowymi. Te dwa słowa jednak często są mylone – trafiły nawet do Słownika wyrazów kłopotliwych PWN. Jeśli dodamy do nich jeszcze wyraz kultowy – ‘otoczony kultem, uwielbieniem’, to będziemy mieć trzy podobne wyrazy o tym samym źródłosłowie, a jednak o różnych znaczeniach.
Oprac. M. Steciąg, K. Rostkowska
