Co oznacza -ektomia i -ostomia?

Co oznacza -ektomia i -ostomia?

Operacja, Znieczulenie, Strzykawka

Sufiks (-ektomia) oznacza usunięcie lub wycięcie, jak zwykle ma to miejsce w przypadku zabiegu chirurgicznego. Powiązane przyrostki to ( -otomia ) i (-ostomia). Przyrostek (-otomia) odnosi się do nacięcia lub wykonania nacięcia, podczas gdy (-ostomia) odnosi się do chirurgicznego wykonania otworu w narządzie w celu usunięcia odpadów.
Słowa kończące się na: (-ektomia)
Wycięcie wyrostka robaczkowego (append-ektomia) – chirurgiczne usunięcie wyrostka robaczkowego, zwykle z powodu zapalenia wyrostka robaczkowego. Wyrostek robaczkowy to mały, rurkowaty narząd, który rozciąga się od jelita grubego.
Aterektomia (ateroektomia) - zabieg chirurgiczny wykonywany za pomocą cewnika i urządzenia tnącego w celu wycięcia płytki nazębnej z naczyń krwionośnych .
Kardiektomia (kardiektomia) – chirurgiczne usunięcie serca lub wycięcie części żołądka zwanej odcinkiem sercowym. Odcinek sercowy to część przełyku połączona z żołądkiem.
Cholecystektomia (cholecystektomia) – zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu pęcherzyka żółciowego. Jest to powszechne leczenie kamieni żółciowych.
Cystektomia (cyst-ektomia) – chirurgiczne usunięcie części pęcherza moczowego powszechnie wykonywane w leczeniu raka pęcherza. Odnosi się również do usunięcia cysty.
Daktylektomia (daktylektomia) – amputacja palca.
Embolektomia (embolektomia) – chirurgiczne usunięcie zatoru lub skrzepu krwi z naczynia krwionośnego.
Gonadektomia (gonadektomia) – chirurgiczne usunięcie męskich lub żeńskich gonad (jajników lub jąder).
Irydektomia (irid-ectomy) – chirurgiczne usunięcie części tęczówki oka . Ta procedura jest wykonywana w leczeniu jaskry.
Isthmektomia (isthm-ectomy) – usunięcie części tarczycy zwanej przesmykiem. Ten wąski pasek tkanki łączy dwa płaty tarczycy.
Lobektomia (lobektomia) – chirurgiczne usunięcie płata określonego gruczołu lub organu , takiego jak mózg , wątroba, tarczyca lub płuca .
Mastektomia (mastektomia) – zabieg medyczny polegający na usunięciu piersi, zwykle wykonywany w celu leczenia raka piersi .
Neurektomia (neurektomia) – zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu całości lub części nerwu .
Pneumonektomia (pneumonektomia) – chirurgiczne usunięcie całości lub części płuca. Usunięcie jednego płata płuca nazywa się lobektomią. Pneumonektomia jest wykonywana w celu leczenia chorób płuc, raka płuc i urazów.
Splenektomia (splenektomia) – chirurgiczne usunięcie śledziony .
Tonsillektomia (ektomia migdałków ) – chirurgiczne usunięcie migdałków, zwykle z powodu zapalenia migdałków.
Topectomy (top-ectomy) – operacja wykonywana w celu usunięcia części kory mózgowej w mózgu w leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych i niektórych rodzajów padaczki.
Wazektomia (wazektomia) – chirurgiczne usunięcie całości lub części nasieniowodu w celu sterylizacji męskiej. Nasieniowód to przewód, który przenosi plemniki z jąder do cewki moczowej.
Słowa kończące się na: (-ostomia)
Angiostomia (angiostomia) – chirurgiczne otwarcie wykonane w naczyniu krwionośnym zwykle w celu umieszczenia cewnika.
Cholecystostomia (stomia chol-cysta) – chirurgiczne utworzenie stomii (otwarcia) w woreczku żółciowym w celu umieszczenia drenu.
Kolostomia (stomia okrężnicy) – zabieg medyczny polegający na połączeniu części okrężnicy z utworzonym chirurgicznie otworem w jamie brzusznej. Pozwala to na usuwanie odpadów z organizmu.
Gastrostomia (gastr-stomia) – chirurgiczny otwór w żołądku stworzony w celu karmienia przez zgłębnik.
Ileostomia (stomia krętnicza) – utworzenie otworu od ściany brzucha do jelita krętego jelita cienkiego. Otwór ten umożliwia uwolnienie stolca z jelit.
Nefrostomia (nefrostomia) – nacięcie chirurgiczne wykonane w nerkach w celu wprowadzenia rurek odprowadzających mocz.
Perikardiostomia (peri-cardi-stomy) – chirurgicznie utworzony otwór w osierdziu lub worku ochronnym otaczającym serce. Ta procedura jest wykonywana w celu odprowadzenia nadmiaru płynu wokół serca.
Salpingostomia (salping-stomia) – chirurgiczne utworzenie otworu w jajowodzie w celu leczenia blokady spowodowanej infekcją, przewlekłym stanem zapalnym lub ciążą pozamaciczną.
Tracheostomia (stomia tracheostomijna) – otwór chirurgiczny utworzony w tchawicy (tchawicy) w celu wprowadzenia rurki umożliwiającej przepływ powietrza do płuc .
Tympanostomia (tympan-stomia) – chirurgiczne utworzenie otworu w bębenku usznym w celu uwolnienia płynu i zmniejszenia ciśnienia. Małe rurki zwane rurkami tympanostomijnymi są chirurgicznie umieszczane w uchu środkowym, aby ułatwić odpływ płynów i wyrównać ciśnienie. Ta procedura jest również znana jako myringotomia.
Urostomia (ur-stomia) – chirurgicznie utworzony otwór w ścianie jamy brzusznej w celu odprowadzenia moczu lub drenażu.

Monika Kaczor

Tęczowe dziecko i tęczowa mama

Szanowni Państwo, w prasie dla obecnych i przyszłych mam często pojawia się określenie tęczowe dziecko? Jakie ma ono znaczenie?

Trzy, Dziewczyny, Płeć Żeńska, Dzieci, Gra, Huśtać Się

Tęczowe dziecko to określenie nadawane maluchom, które przyszły na świat po tym, jak ich rodzice doświadczyli już bolesnej straty dziecka. Tęczowe dzieci narodziły się w rodzinach, w których kiedyś doszło do poronienia, obumarcia płodu lub przedwczesnego porodu zakończonego śmiercią malucha. Okazuje się, że utrata nienarodzonego dziecka to doświadczenie łączące wiele kobiet, zwłaszcza tych, które nazywana są tęczowymi mamami (tęczowa mama). To określenie jest zarezerwowane dla mam, które urodziły dziecko, ale zmierzyły się kiedyś ze stratą ciąży lub nowo narodzonego malucha. (za: www.rodzice.pl/teczowe-dziecko)

Monika Kaczor

Google pod lupą

Jaka jest odmiana Google? Czy powiemy ten Google, czy te Google?

Szkło Powiększające, Google

Nazwa znanej wyszukiwarki internetowej lub firmy Google jest stosunkowo nowym zapożyczeniem z języka angielskiego. Proces adaptacji tego wyrazu w języku polskim jest w toku, dlatego mamy problem z ustaleniem jego rodzaju gramatycznego (np. …bardziej zainteresowani mogą wpisać sobie w google tytuł książki (NKJP, www.forumowisko.pl, 30.04.2006); Wybacz ale dla mnie artykuły z google… (tamże, 11.12.2005).

Aby uniknąć problemu, często posługujemy się po prostu połączeniem wyrazowym wyszukiwarka Google, firma Google, np. …z których korzysta zwykła wyszukiwarka Google (NKJP, „Dziennik Internautów”, 17.07.2007).

Jeśli zrezygnujemy z „podpórki” wyszukiwarka, wówczas możliwa jest odmiana Google w rodzaju męskim: tego Google’a, temu Google’owi, z tym Google’em, o tym Google’u – z użyciem apostrofu ze względu na zakończenie wyrazu niemą samogłoską [e]. Ten sposób adaptacji wynika z wymowy [gugel] zbliżonej do oryginalnego brzmienia wyrazu w języku angielskim [ˈɡuːɡəl]. Jeśli obce głoski zastąpimy najbliższymi dźwiękami polskimi, to na podstawie podobieństwa fonetycznego włączymy tę nazwę do wzorca odmiany rzeczowników męskich. Jeśli zaś za podstawę adaptacji weźmiemy zapis Google (wym. [gugle]), wówczas przypiszemy tę nazwę do paradygmatu odmiany rzeczowników występujących tylko w liczbie mnogiej (por. te kręgle): tych Googli, tym Googlom, z tymi Googlami, o tych Googlach.

Magdalena Jurewicz – Nowak