Skąd pochodzi słowo „cmentarz”?
Wyraz ten został zapożyczony z łacińskiego coemeterium, greckiego koimetérion ‘miejsce spoczynku’ (dosłownie ‘miejsce snów’, od koimēō ‘układam do snu’ i terēō ‘ochraniam’). Obecny jest w wielu językach słowiańskich i innych europejskich, por. słowac. cintorin, ros. dial. cwýntar, ukr. cmýntar, bułg. cwintar, ang. cemetery, fr. cimetiére. W polszczyźnie wyraz występuje od początków chrześcijaństwa, został jednak zapisany dopiero w XV wieku. Przyjmował także postać smentarz – w wyniku skojarzenia z wyrazami smutek, smucić się, smętek. Cmentarz – zgodnie ze swoim etymologicznym znaczeniem – jest rozumiany jako miejsce spokoju, dlatego cmentarze organizuje się na wzór parków: z drzewami, krzewami, kwiatami, alejami, a ludzie tam spoczywają, śpią snem wiecznym, odpoczywają w pokoju. Wielkie cmentarze nazywają się nekropoliami (z grec. necropolis ‘miasto umarłych’) – jest to nazwa symetryczna do metropolii (z grec. metropolis ‘miasto matka’ od meter ‘matka’, czyli ‘miasto państwo, miasto stolica’). Nowym zjawiskiem (z przełomu XX i XXI wieku) jest rozszerzenie znaczenia: cmentarz określa nie tylko miejsce, gdzie są grzebani umarli, ale także zwierzęta domowe, którym właściciele wystawiają marmurowe pomniki, składają kwiaty. (Źródło: Wielki słownik etymologiczno-historyczny, red. K. Długosz-Kurczabowa, Warszawa 2008).

Kaja Rostkowska – Biszczanik