Czy przymiotniki epidemiczny i epidemiologiczny można używać zamiennie? Inaczej mówiąc, czy ich znaczenie jest tożsame?

Epidemiczny – to przymiotnik od rzeczownika epidemia w znaczeniu ‘związany z epidemią’, czyli ‘częstym występowaniem czegoś’ (jeśli mowa o wzroście epidemicznym, np. narkomanii) lub ‘dużą liczbą zachorowań’ (jeśli mowa np. o grypie lub o szpitalu). Oznacza to, że gdy mówimy o zachorowaniach, chorych ludziach (łańcuch epidemiczny), czasach epidemii, stanach czy zagrożeniach związanych z epidemią (stan zagrożenia epidemicznego, stan epidemiczny) powinniśmy używać tego właśnie przymiotnika.
Epidemiologiczny – to natomiast przymiotnik od rzeczownika epidemiologia, która oznacza ‘dział medycyny zajmujący się czynnikami powodującymi masowe rozprzestrzenianie się chorób oraz sposobami zapobiegania temu procesowi’. Odnosi się on bezpośrednio do działu nauki zajmującej się epidemią, ale jest także związany ze służbami, których zadaniem jest przeciwdziałanie epidemii. Konsekwencją tego są połączenia typu stacja sanitarno-epidemiologiczna, wywiad epidemiologiczny czy nadzór epidemiologiczny. Przymiotnikiem tym należy więc charakteryzować jedną z nauk medycznych oraz rozmaite działania ograniczające epidemię.
Dziś używa się zarówno przymiotnika epidemiczny, jak i epidemiologiczny, a ich znaczenie choć w szczegółach się różni, to związany jest z tym samym zagadnieniem, którym jest epidemia. Na ten temat wypowiadają się różni ludzie, w tym medycy, politycy, specjaliści różnych dziedzin, a także zwykli ludzie, stąd nie dziwi, że padają różne określenia. Trzeba przyznać, że zamiana owych przymiotników nie wpływa na zrozumienie przekazywanej informacji i nie powoduje powstawania pomyłek. Jest to dowód bliskości znaczeń owych przymiotników, a zarazem potwierdzenie, że różnica między nimi tkwi przede wszystkim w innych zakresach podstawowych znaczeń. Można nawet powiedzieć, że w pewnym uproszczeniu oba te przymiotniki są tożsame, bo odnoszą się bezpośrednio lub pośrednio do epidemii. Przypuszczam, że wiele osób używa ich zamiennie, nie zważając na niuanse znaczenia, tak jak czasem pomyłkowo bywają używane przymiotniki dziecięcy i dziecinny, które powinny być od siebie odróżniane.

Piotr Kładoczny